Interwencje we wtórnej prewencji udaru mózgu mające na celu poprawę możliwych do zmiany czynników ryzyka. Czy rehabilitacja może zapobiec powtórnemu udarowi?
Udar mózgu to gwałtownie rozwijający się deficyt neurologiczny pochodzenia naczyniowego, który trwa 24 godziny i może prowadzić do deficytu neurologicznego spowodowanego ogniskowym uszkodzeniem mózgu. Zaburzenie wycofujące się przed upływem 24 godzin nazywamy przejściowym atakiem niedokrwiennym.
Według Światowej Organizacji Zdrowia udar mózgu jest drugą co do częstości przyczyną śmiertelności i obciążenia chorobą u osób w wieku 60 i więcej lat. Osoby, które doznały przejściowego ataku niedokrwiennego mają większe ryzyko nawrotu zaburzeń naczyniowych mózgu w następnym roku. Badania kohortowe wykazały, że ryzyko wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego po przejściowym ataku niedokrwiennym utrzymuje się na wysokim poziomie przez co najmniej 10 lat. Niektóre stany, takie jak nadciśnienie, hiperlipidemia, migotanie przedsionków, cukrzyca i otyłość oraz czynniki związane ze stylem życia (palenie tytoniu, niedobór aktywności fizycznej, spożywanie alkoholu i niezdrowa dieta) mogą być celem prewencji wtórnej.
Celami kompleksowego leczenia osób po udarze mózgu są między innymi uzyskanie efektywnej współpracy chorych poprzez lepsze przestrzeganie zaleceń lekarskich i porad w zakresie stylu życia. Wykazano, że większość osób z udarem ma co najmniej jeden czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego i często są nie są one przedmiotem adekwatnych interwencji. Mimo udowodnienia skuteczności wtórnej profilaktyki, wielu pacjentów po udarze nie otrzymuje adekwatnego leczenia przeciwzakrzepowego, normalizującego ciśnienie tętnicze czy profil lipidowy. Tylko 31% osób po udarze i 35% po przejściowym ataku niedokrwiennym otrzymuje leczenie skojarzone obejmujące te trzy problemy, przy czym odsetek osób otrzymujących właściwe leczenie jest niższy wśród pacjentów starszych oraz dotkniętych większą niepełnosprawnością.
Przegląd systematyczny mający na celu ocenę skuteczności interwencji w celu skutecznego zapobiegania wtórnemu udarowi mózgu objął 42 badania z udziałem 33840 uczestników. Uzyskano wyniki ilustrujące różny poziom dowodów na skuteczność interwencji w celu wtórnego zapobiegania udarowi. Dowody na skuteczność interwencji edukacyjnych i behawioralnych dla redukcji modyfikowalnych czynników ryzyka pozostają na niskim lub umiarkowanym poziomie ze względu na brak konsekwentnie stosowanych metod pomiaru wyników, jak również niewystarczający czas trwania obserwacji.
Czytaj więcej: (https://rehabilitation.cochrane.org/interventions-improving-modifiable-risk-factor-control-secondary-prevention-stroke)
