Nowości Cochrane Rehabilitation - grudzień 2018

Czy terapie zmierzające do poprawy funkcji połykania są skuteczne w leczeniu dysfagii w ostrej i podostrej fazie udaru?

Dysfagia dotyczy 27-64% osób, które przeżyły udar i może prowadzić do zatrzymania oddechu, zachłystowego zapalenia płuc, przedłużenia pobytu w szpitalu i pogorszenia jakości życia. U blisko połowy pacjentów w ciągu pierwszych dwóch tygodni po udarze dochodzi do spontanicznego ustąpienia dysfagii. U znacznej liczba chorych problem pozostaje przyczyniając się do przewlekłych problemów z przyjmowaniem posiłków. Nieleczona dysfagia nie tylko redukuje jakość życia, ale również prowadzi do ciężkich powikłań zwiększających ryzyko zgonu.

Interwencje logopedyczne wykorzystywane w leczeniu dysfagii obejmują rozmaite interwencje takie jest techniki kompensacyjne (modyfikacja składu i konsystencji pokarmu, pozycjonowanie głowy podczas jedzenia i połykania) ćwiczenia połykania mające na celu poprawę funkcji mięśniowej, a w ostatnich latach także nowe metody w postaci m.in. obwodowej elektrostymulacji mięśni gardła (PES), stymulacji elektrycznej nerwowo-mięśniowej (NMES) czy centralna stymulacji prądem stałym (tDCS).

Aktualny przegląd Cochrane identyfikuje 41 badań mających na celu ocenę skuteczności różnych metod leczenia zaburzeń połykania po udarze mózgu takich jak akupunktura, interwencje behawioralne, farmakoterapia, NMES, PES, stymulacja mechaniczna, tDCS. Przegląd wykazał brak badań porównujących skuteczność różnych interwencji. Autorzy przeglądu wyciągają wniosek, że leczenie dysfagii poprawia jakość życia pacjenta, skraca czas pobytu w szpitalu, poprawia skuteczność połykania i zmniejszając częstość infekcji płuc, jednak nie wpływa na ogólny poziom sprawności po udarze. Czytaj dalej…

Czy komplementarne metody aktywizujące oparte na ruchu samodzielnie lub w połączeniu z rehabilitacją oddechową są skuteczne w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)?

POChP jest czwartą najczęstszą przyczyną zgonu. Choroba zazwyczaj objawia się dusznością, zmęczeniem i nietolerancją wysiłku fizycznego i spowodowana jest długotrwałym oddziaływaniem czynników drażniących związanych z czynnym lub biernym paleniem, ekspozycją na zanieczyszczenie powietrza i narażeniem zawodowym. Rehabilitacja oddechowa określana jako kompleksowa interwencja polegająca na stosowaniu ćwiczeń leczniczych, edukacji pacjenta i zmianie stylu życia ma na celu poprawę stanu fizycznego i psychicznego pacjenta oraz promowanie długoterminowego przestrzegania zachowań prozdrowotnych.

Komplementarne metody aktywizujące oparte na ruchu to metody oddziaływania na umysł i ciało i obejmują m.in. techniki kontrolowanego oddychania, medytację i koncentrację zwarte w takich systemach terapeutycznych jak joga, tai chi, qigong. Dotychczasowy stan wiedzy co prawda potwierdza ich skuteczność w porównaniu do standardowego postepowania, jednak nie dopowiada na pytanie, czy powinny być stosowane jako uzupełnienie czy jako zamiennik rehabilitacji oddechowej.

W aktualnym przeglądzie Cochrane przeanalizowano zarówno randomizowane badania kontrolowane porównujące komplementarne metody aktywizujące oparte na ruchu stosowane przez co najmniej 4 tygodnie porównaniu, jak i dodane do klasycznej rehabilitacji oddechowej osób z POChP.

Niska jakość uzyskanych dowodów na skuteczność komplementarnych metod aktywizujących opartych na ruchu w porównaniu z i dodanych do rehabilitacji oddechowej, zdecydowały o pozostawieniu głównego pytania zadanego w przeglądzie Cochrane nierozstrzygniętym. programy rehabilitacji oddechowej w większości przypadków obejmowały jedynie jako aktywizację ruchową niestrukturalne treningi marszowe. To, wraz z niską jakością dowodów, ograniczyło zaufanie autorów do obserwowanych efektów. Według dostępnych dowodów komplementarne metody aktywizujące oparte na ruchu są skuteczniejsze niż rehabilitacja oddechowa w odniesieniu do wpływu na jakość życia swoistą dla POChP, zaś dodane dodaniu do rehabilitacji oddechowej powodują wzrost ogólnej jakości życia. Z drugiej strony, komplementarne metody aktywizujące oparte na ruchu nie są skuteczniejsze od rehabilitacji oddechowej w zakresie wpływu na duszność. Czytaj dalej…

Jaka jest skuteczność rehabilitacji z zastosowaniem protezowania w poprawianiu funkcji chodu starszych osób po jednostronnej amputacji kończyny dolnej na poziomie uda lub stawu kolanowego z przyczyn naczyniowych?

Powikłania naczyniowe to najważniejsza przyczyna amputacji kończyn dolnych w krajach rozwiniętych. 37% takich amputacji u pacjentów w wieku powyżej 60 lat obciążonych cukrzycą i miażdżycą tętnic obwodowych wykonywana jest na poziomie  uda lub stawu kolanowego. Znaczna część tych pacjentów po amputacji otrzymuje protezę kończyny dolnej z zamiarem odtworzenia funkcji chodu. Jednak spośród tych pacjentów nie osiąga oczekiwanych osiągnięć funkcjonalnych. Celem aktualnego przeglądu Cochrane była ocena powodzenia terapii i zdarzeń niepożądanych w trakcie rehabilitacji z zastosowaniem protezowania u osób po jednostronnej amputacji z przyczyn naczyniowych na poziomie uda lub stawu kolanowego u starszych osób na podstawie badań randomizowanych.  

Pomimo wagi tematu zidentyfikowano tylko jedno randomizowane badanie kontrolowane z udziałem 10 osób. W pracy tej analizowano efekt masy protezy kończyny dolnej na funkcję chodu. Niska liczność badanej grupy oraz bardzo niska jakość przedstawionych dowodów powodują, że obecnie nie można odpowiedzieć na pytanie o skuteczność rehabilitacji z zastosowaniem protezowania u starszych osób po amputacji naczyniowej na poziomie uda lub kolana. Autorzy przeglądu podkreślili konieczność prowadzenia randomizowanych kontrolowane badań nad skutecznością rehabilitacji w celu poprawę funkcjonowania osób po amputacji kończyny dolnej. Czytaj dalej…